Een aantal jaar geleden opende het architectenbureau Baumschleger Eberle nabij Bregenz zijn eigen nieuw kantoor. Op zich niets bijzonders behalve dat dit kantoor geen verwarming nodig heeft. Er zat zelfs geen verwarmingsinstallatie in. Naar aanleiding hiervan bespreken Ronald Rovers en Frank Dekkers in een aantal notities een installatie-arm appartement en de invloed door:
1 binnentemperatuur verlagen en warmere binnenkleding
2 interne warmte
3 ventilatie, transmissie en zoninstraling
4 warmtapwater en niet-gebouw-gebonden energie
5 installatiekosten en energiegebruik
ENERGIENEUTRAAL DOOR AANPASSEN GEDRAG EN INSTALLATIE
binnentemperatuur verlagen en warmere binnenkleding
Deze EPG(energie prestatie gebouw) analyse betreft een tussen-tussen appartement (70 m2) met alleen aan de westzijde een buitengevel (30 m2; RC=.10,0 m2K/W ; kozijn 7,6 m2 Uw=0,4 W/m2K).
De grafiek van de uitgangssituatie laat zien dat met name in de maanden december, januari, februari de intern warmte en zoninstraling het warmteverlies door transmissie en ventilatie niet kan compenseren en het appartement verwarmd dient te worden (zwarte lijn).
De grafiek laat zien dat het warmteverlies door ventilatie in januari veel groter is dan door transmissie (factor 4). Tevens dat de warmtewinst door interne warmte in de maand januari veel groter is dan de zoninstraling (factor 4).
Indien elektrisch verwarmd wordt (infraroodpaneel) is in de maand januari continu ca. 300 W nodig (beduidend minder dan een haardroger).
Als we warme winterkleding aanvullen met een laag katoenen thermisch ondergoed, dan stijgt de clo-waarde naar 1,7 clo, wat het mogelijk maakt om de binnentemperatuur te verlagen van 20 °C naar 17 °C bij eenzelfde acceptabel thermisch comfort beleving. Dit betekent bijna een halvering van het energiegebruik in de maand januari.
Indien de gemiddelde buitentemperatuur 3 graden hoger wordt (bijvoorbeeld in 2050), heeft dit eenzelfde effect
referenties
bereken-je-kledingisolatie-met-clo-waarde
ISSO-publicatie 74 Thermische behaaglijkheid | ISSO
UNIEC 3.0, NTA8800 BENG berekeningen
DIA: in DIAloog met je gebouw (gebaseerd op NTA8800)
ENERGIENEUTRAAL DOOR AANPASSEN GEDRAG EN INSTALLATIE
2 interne warmte
De interne warmtewinst volgens de NTA8800 is 317 W (232 kWh in januari) bij 70 m2 en 1,7 persoon aanwezig. Het huishoudelijk elektriciteitsverbruik volgens het energievademecum geeft een verbruik voor gemiddelde en zuinige apparatuu
Niet alle gebruikte elektriciteit komt als warmte vrij voor intern warmte winst. Dit betreft met name gebruik vaatwasser, wasmachine en wasdroger waarvan de warmte voor een belangrijk deel het riool in gaat. Dit overzicht laat zien dat bij gebruik van zuinige apparatuur de intern warmte gehalveerd wordt. De meeste warmte komt vrij door de kookplaat die natuurlijk niet de hele dag gebruikt wordt.
Referentie:
DIA: in DIAloog met je gebouw (gebaseerd op NTA8800)
Energievademecum – KLIMAPEDIA